Kevin Zuidhof, oprichter en directeur van IvCB (foto’s & verslag)

Kevin Zuidhof   28 oktober 2002
 
 
Goedenavond, dames en heren, het is een genoegen om hier vanavond aanwezig te zijn.
Weet u wat eigelijk het alleraardigste hiervan is; ik heb hier niet eens voor hoeven lobbyen, noch om hier aanwezig te zijn, want Pam Evenhuis hier links van mij heeft gevraagd: Zou jij vanavond hier willen spreken? Ik ben graag op dat aanbod ingegaan. Noch heb ik ervoor hoeven lobbyen dat u vanavond hier bent om naar mij te komen luisteren. Nu is dat laatste niet helemaal waar, ik ben natuurlijk geen stiekemerd en ik kom er ook eerlijk voor uit. Ik heb, kan ik u in alle openheid vertellen, al mijn lobbytalenten aangewend om er in ieder geval voor te zorgen dat mijn vriendin vanavond meekon. Want ik dacht, dan heb ik tenminste iemand die naar me komt luisteren. Maar als ik zo om me heen kijk dan denk ik dat die vrees wat ongegrond geweest is.
 
U kunt zich voorstellen dat in de dagelijkse praktijk van mij en van vele andere Public Affairs-beoefenaars dat dat natuurlijk niet altijd zo makkelijk gaat. Je moet behoorlijk wat doen om resultaat te boeken. En dat brengt mij eigelijk meteen bij de eerste vraag die u momenteel op uw lippen zou kunnen hebben en dat is de vraag; Wat doet zo’n Public Affairsman of vrouw nu eigelijk? Ik zou daar feitelijk een heel kort en simpel antwoord op kunnen geven en ik dacht bij mezelf, laat ik dat ook gewoon maar doen. Een PA man of vrouw doet eigelijk niets anders dan het behartigen van de belangen van zijn of haar organisatie of bedrijf. U kunt zich voorstellen dat iedere organisatie of bedrijf belangen heeft. Die belangen van die organisaties zijn natuurlijk niet gelijk aan elkaar. Uiteindelijk zal de politiek toch een besluit moeten nemen uit de verschillende belangen die er zijn om het land te kunnen regeren, om het land te besturen. Die besluiten die genomen worden, worden vertaald in wet- of regelgeving en die hebben rechtstreeks invloed op het functioneren van een organisatie. Het is dus zaak als PA man of vrouw te kijken wat er gebeurt als een besluit genomen gaat worden. In eerste instantie ga je kijken naar de bedreigingen, hoeveel bedreigingen heb je. Je gaat scannen wat de bedreigingen zijn voor een organisatie en probeert ze in kaart te brengen. Maar ik zou niet alleen die bedreigingen willen noemen, ik zou ook heel nadrukkelijk kansen willen noemen. Er zijn genoeg kansen die door besluiten of door wet- en regelgeving tot stand komen. Als een PA beoefenaar die bedreigingen en kansen voor zichzelf inzichtelijk heeft gemaakt, dan kan eigelijk het echte werk beginnen zoals u dat vaak kent; het lobbyen. Er worden verschillende woorden gebruikt; lobbyen, belangen behartigen, communiceren, informatie overdragen, informatie binnenhalen. Eigelijk allemaal activiteiten die ervoor zorgen dat je uiteindelijk het doel, die belangen die je eigen organisatie heeft, te behartigen.
 
Ik zou feitelijk een onderscheid willen maken in vier soorten situaties waar een PA beoefenaar mee te maken krijgt.
In de eerste plaats is dat proberen een besluit dat genomen gaat worden door de politiek bij te stellen. Het besluit zoals dat er ligt, het voorgenomen besluit, voldoet niet helemaal aan het belang van de organisatie. Wat probeert een PA beoefenaar te doen, hij of zij probeert het besluit bij te stellen zodat het meer in het belang komt te liggen van de organisatie.
Het kan ook zijn dat een organisatie helemaal niet wil dat een besluit genomen gaat worden. Het besluit ligt dermate negatief voor de organisatie, dat je probeert dat besluit van tafel te vegen. Dat is vaak een hele lastige klus en zeker als je daar laat aan begint, want ja, het ligt al hoog op de politieke agenda, het is dan lastig om te proberen zo’n besluit ongedaan te krijgen. Het kan uiteraard wel, maar het zou beter zijn te proberen dat in een vroegtijdig stadium te realiseren.
Een andere situatie is als een PA beoefenaar graag een kans gerealiseerd wil zien. Dat kan door bijvoorbeeld een besluit te initiëren. Als een bepaald besluit bijdraagt aan de continuïteit van een organisatie of aan het belang van die organisatie dan zal een PA man of vrouw ook proberen dat geïnitieerd te krijgen. Dat kan vanaf verschillende kanten. Je kunt met ambtenaren gaan praten om te zorgen dat zij dat naar boven tillen, zoals dat zo mooi heet, naar het politieke niveau. Je kunt natuurlijk ook van een andere kant proberen dat belang neer te leggen bij de politiek en te zorgen dat er een soort politiek draagvlak voor komt.
De laatste categorie die ik wil noemen is dat je als organisatie wil dat een voorgenomen besluit onaangetast blijft. Het besluit ziet er zo goed uit, je wilt dat het ongeschonden door die Tweede Kamer heen komt en dat het geïmplementeerd gaat worden in wet- of regelgeving.
 
Kenmerkend in principe voor alles wat de PA beoefenaar doet is dat voldaan wordt aan de volgende kenmerken: de PA beoefenaar is open, integer, professioneel en hij handelt alleen in vertrouwelijkheid, hij gaat vertrouwelijk om met de informatie die hij heeft. Hij of zij zal alleen die instrumenten gebruiken die feitelijk toegestaan zijn. Ik bedoel niet alleen in de zin van, dat is juridisch toegestaan, maar ook toegestaan meer in de ethische zin van het woord. Is het wel ethisch toegestaan? Als je feitelijk voldoet aan die vier kenmerken die ik net noemde, de openheid, integriteit, vertrouwelijkheid, professionaliteit en ook nog eens alleen maar die instrumenten hanteert die ook toegestaan zijn, zowel juridisch als ethisch, dan praten we echt over een PA professional. En ik kan u verzekeren dat de leden van een beroepsvereniging voor Public Affairs echte PA professionals zijn, want zij voldoen hieraan.
 
Helaas heeft niet iedereen dat juiste beeld op zijn netvlies. Dat is jammer en ook niet terecht. Dat verkeerde beeld is een beeld van de lobbyist, de stiekemerd, de gladjanus, die op slinkse wijze opereert, die het niet zo nauw neemt met de integriteit, met de vertrouwelijkheid en die probeert zo achterlangs maar alles te regelen, een echte stiekemerd. Dat heeft natuurlijk helemaal niets te maken met een PA professional. Wij als beroepsvereniging proberen dat beeld weg te krijgen, of in ieder geval het juiste beeld naar voren te brengen. Eén van de dingen die je daartoe kan doen is vanavond hier te gaan staan en dat zo aan u vertellen. Een ander middel wat we inzetten is proberen de kwaliteit van die beroepsgroep, van de leden, om die te bewaken. Daarvoor hebben wij als beroepsvereniging een handvest opgesteld en de leden dienen zich te houden aan het handvest. Dat handvest gaat in, het bestaat uit een zestal artikelen, het gaat in op die aspecten die ik net noemde; openheid, integriteit, vertrouwelijkheid, professionaliteit, maar ook bijvoorbeeld op iets als belangenverstrengeling. Het kan natuurlijk niet zo zijn dat je als beoefenaar twee verschillende belangen tegelijkertijd gaat dienen. Dat is onjuist en daarop wordt getoetst. Ik zal een aantal algemene principes voorlezen die wij in dat handvest hebben staan, ik heb het handvest niet bij me, ik noem ze heel kort.
De PA professionals werken volgens de hoogste normen van professionaliteit, integriteit, vertrouwelijkheid en persoonlijk gedrag, een beetje wat ik net aangestipt heb;
Hij/zij is betrouwbaar in de professionele contacten met politici, ambtenaren, opdrachtgevers, klanten, collega’s, andere beroepsgroepen en ook het publiek;
Hij/zij respecteert de gebruiken, de codes van de opdrachtgevers, werknemers, klanten, collega’s, andere beroepsgroepen en het publiek;
Ze houden zich aan wet- en regelgeving, regels en reglementen;
Ze respecteren de regels van het handvest en dat is heel belangrijk natuurlijk, want daar controleren we als beroepsvereniging op.
 
Als afsluiting zou ik eigelijk nog een kort ander punt willen aansnijden en dat is eigelijk een beetje een punt voor de discussie straks. Wat ik net aangaf; Wat doet een PA beoefenaar eigelijk? Die probeert met name heel veel informatie over te dragen aan de beleidsbeslissers om op die manier te zorgen dat een besluit gaat veranderen, hetzij bijgesteld of weggenomen wordt, of dat er iets geïnitieerd gaat worden. Dus je kunt je eigelijk afvragen, als dat zo is, als een beleidsbeslisser feitelijk met die informatie die aangereikt wordt iets gaat doen, waarom wordt dat proces eigelijk niet geformaliseerd?
Waarom is er niet een bepaald proces waarbij we kunnen zeggen van, al die informatie, al die verschillende belangen, laten we die gewoon maar kanaliseren, laat die maar bij die beleidsbeslissers terecht komen en waarom zou dat allemaal op een iets ondoorzichtige manier tot stand moeten komen? Op die manier heb je  natuurlijk veel meer transparantie. Je kunt als beleidsbeslisser ook veel meer aangeven waarom een bepaald besluit genomen is. Ik kan u vertellen dat het aan de PA professional in principe niet zal liggen want zoals ik u zojuist al duidelijk maakte, die PA professional heeft helemaal niets te verbergen, noch z’n identiteit, noch wat hij doet of voor wie hij werkt. Je kunt alleen maar zeggen, waarom is het niet een idee om dit te introduceren, laten we daar misschien in de discussie over gaan praten, want de PA professional is geen stiekemerd, hij heeft niets te verbergen.