Marnix Norder (PvdA), wethouder Gemeente Den Haag (foto’s & verslag)
Politiek Café, Den Haag 15 november 2004
Marnix Norder, wethouder Ruimtelijke Ordening, Stedelijke Ontwikkeling en Wonen.
Ga uw gang. Ja, dank u wel. Dat was mij ook al geworden, dat die website nog niet in de lucht is . Er wordt hard aan gewerkt op dit moment maar alles moet even ontworpen worden enzovoort, enzovoort. Ik had altijd de website www.marnixnorder.nl, maar die was gekoppeld aan de provincie Zuid-Holland en dat moeten we nog allemaal even omzetten, maar dat komt . Het werkt heel snel zo’n digitaal medium maar het ontwerpen dat valt altijd weer vreselijk tegen.
Dank, dank voor deze mogelijkheid om hier iets te vertellen. Mag ik je zeggen? Of is het u? Ja, absoluut, hier wel! We zitten in een kroeg dus het is jij toch o.k. of niet?
Ik had begrepen dat het bedoeling was dat we standpunten kregen hier over onderwerpen. Ik wil daarmee aansluiten bij onderwerp wat mij zeer aan het hart gaat en ook buitengewoon actueel is waarover vanmorgen in de Volkskrant minister Dekker uitgebreid geïnterviewd is. Het ging over allerlei dingen, maar ook over volkshuisvesting. Volkshuisvesting, dat is wat mij aan het hart gaat. Kwam ik hier maar met blijdschap in mijn hart. Wel voor de avond, maar niet voor het onderwerp. Maar dat is het dus niet, minister Dekker wil de huurprijzen verregaand vrij geven, heel vergaand.
Als een huis duurder is dan 115.000 euro, dan mag de eigenaar van die huurwoning voortaan zelf bepalen wat die huur is. Die moet wel aan een aantal criteria voldoen, maar het gaat vrijgegeven worden. Hij of zij mag zelf de huurverhoging bepalen. De minister denkt dat daardoor de woningmarkt weer in beweging komt. Ze denkt ook dat de middeninkomens dan als het ware teruggezogen worden naar de stad en de woningen in de stad zouden dan moeten verbeteren, doordat geïnvesteerd zou worden in de oude wijken en die zouden dan weer leefbaar moeten worden.
Ik ben van mening dat de minister echt hele grote denkfouten maakt. Het beleid van de minster is funest voor de oude stadswijken in grote steden en werkt en dat is in Den Haag voor een heel groot belang segregatie in de hand. Goedkope huurwoningen verdwijnen en de huurders met een laag inkomen zijn uiteindelijk het kind van de rekening.
Woningbouwcorporaties moeten het geld toeleggen op het ontwikkelen van stadswijken. U begrijpt, ik leg het nu even uit waarom ik dit zeg; de huren zijn vaak laag en het verbeteren van de woningen kost handen vol met geld. Er zijn in Den Haag legio voorbeelden van te geven. Op dit moment zijn we volop bezig in Transvaal. Den Haag zuid-west wordt aangepakt en dat kost echt veel geld. Dat kan als je daar als overheid en corporaties samen in investeert. Maar door de plannen van de minister zijn de corporaties gedwongen de huren te verhogen in de betere woonbuurten. Het probleem daarbij is en dan heb je het in Den Haag bijvoorbeeld over de betere woonwijken, Loosduinen, Vinex-locaties, het probleem is dat daarmee de goedkopere woningen in de duurdere en minder dure wijken verdwijnen. Het wordt dus niet meer mogelijk op het moment dat jij uit zo’n herontwikkelingswijk moet, zo’n stadsvernieuwingswijk moet om naar een duurdere wijk te verhuizen, want die woningen zijn onbereikbaar geworden, die zijn op en te hoog niveau gekomen. Mat andere woorden je kunt niet weg uit die stadsvernieuwingswijk.
Wat we wilden is juist aan die dure wijken goedkopere woningen toevoegen en goedkopere wijken dure woningen. Kortom het opheffen van de segregatie, want Den Haag, zoals jullie misschien weten is de meest gesegregeerde stad van Nederland. Je hebt de duurste wijken van Nederland en de goedkoopste wijken van Nederland. De mensen met de hoogste gemiddelde inkomens en de mensen met de laagste gemiddelde inkomens en dat is niet goed voor Den Haag dat het zo ver uit elkaar ligt. Dit beleid werkt segregatie in de hand.
Het beleid wordt door de minister gedwarsboomd om die segregatie te voorkomen.
Een huurhuis in een Vinex-locatie wordt voor mensen met een krappe beurs onbetaalbaar en onbereikbaar. Daarnaast denkt de minister dat de goedkope woningen in gemeenten rondom de gemeente wel wat duurder mogen worden, zodat daar verdiend zou worden. Dat is natuurlijk een mooi streven. Ze denkt daarbij aan een percentage van 30 tot 50 %. Maar op het moment dat je in de omliggende in de randgemeenten de woningen duurder maakt dan heeft het natuurlijk de contramolen ook daarvan en daarvan geldt dat ze onbereikbaar worden voor mensen met de kleine beurs en dus voor mensen uit Den Haag het onmogelijk wordt naar die randgemeenten te verhuizen. Dus de scheve opbouw in inkomen tussen de centrumstad Den Haag en de omliggende gemeentes zoals Voorburg, Rijswijk etcetera die blijft daarmee gehandhaafd daar waar net deze stad in goede afspraken met die randgemeenten had gezorgd dat daar een doorstroming zou plaatsvinden en dat zij woningen beschikbaar zouden stellen. Dus die afspraken waar we eindelijk in geslaagd zijn als gemeenten, met randgemeenten, daar gaat een fikse streep door. Dus de mensen kunnen niet uit de stad verhuizen. Dus ook daarin dwarsboomt het beleid van de minister deze beleidslijn die wij zouden willen hebben.
De gemeente Den Haag heeft nog een specifiek probleem en dat maakt het nog een keertje moeilijker. Tweederde van de woningen zijn hier in particuliere handen, éénderde is slechts in corporatie handen, dat is een enorme hoeveelheid. Dat is een specifiek kenmerk van Den Haag en dat betekent dat op het moment dat je die huren vrijgeeft er een aantal mensen buitengewoon blij zijn en dat zijn de particuliere woningeigenaren, want die gaan gewoon meer geld beuren voor een huurhuis, daar waar je niet afspraken met hen kunt maken over dat ze het ook weer terug investeren in de stad. Dat kun je met de corporatie nog wel doen, maar particuliere eigenaren die zullen zeggen: dank u wel voor deze extra ruimte, mijn inkomen stijgt een beetje en ik zie dat als een welkome aanvulling op mijn jaarsalaris, maar zal het niet weer teruginvesteren in het opknappen van de wijk, waarom zou zo’n particulier eigenaar dat nou doen? Er staan wat vage bewoordingen in de brief van de minster dat er de intentie er is, dat die afspraken ook echt worden gemaakt. Nou, ik moet de eerste particulier nog zien die zegt van: “ Goh, ik ga me binden aan de afspraken die met de koepelorganisatie worden gemaakt.”
Ik vind dan ook dat de vrije huurgrens moet worden vrijgegeven bijvoorbeeld vanaf een woningprijs van bijvoorbeeld 150.000 euro en niet die hele lage grens van 115.000. Een veel groter deel van de sociale huurwoningen zouden daardoor behouden blijven en daardoor zouden ook de sociale huurwoningen in de Vinex-wijken behouden blijven, want als je die dus nu vrijgeeft vanaf 115.000 euro dan ga ik al die Vinex-woningen die we daar hebben, de sociale woningen die we hebben gebouwd op die Vinex-locatie, juist om ook daar die menging te kunnen krijgen, ook die gaan in die huur omhoog en raak je kwijt in die markt. Dus ook daar verlies je sociale woningen.
Ik zou ook vinden dat ten aanzien van de Finac afspraak dat is 2005 tot 2015 de afspraken moeten maken dat die woningen buiten die liberalisatie vallen. Kortom de segregatie wordt onder buitengewoon grote druk gezet. De herstructurering gaat bijzonder moeizaam op het moment dat deze lijn wordt doorgezet. Dat leidt echt tot nieuwe veiligheidsvraagstukken en kwaliteitsvraagstukken in deze stad. Ja, en als ik dan in hetzelfde artikel lees dat de minister van VROM zegt van die hypotheekaftrek discussie: “Ja, daar moeten we nog eens een brede studie naar doen, want dat moeten we nog zeker vanaf punt nul onderzoeken “. Dan snap ik niet dat ze enerzijds buitengewoon doortastend is met het liberaliseren van die huurmarkt aan de ene kant en naar de andere kant het liberaliseren van de koopmarkt, want het is toch gewoon een rijkssubsidie die hypotheekrenteaftrek dat dat op de lange baan wordt geschoven.
Huurders en sociale woningen hebben een laag inkomen. Een deel van de subsidie hebben ze al moeten inleveren bij dit kabinet. De minister zegt dat de mensen die het nodig hebben wel huursubsidie kunnen krijgen maar ik zie dat dus niet terug. Er wordt nu twee keer bezuinigd op dezelfde groep mensen waardoor die woning twee keer duurder wordt.
Minder huursubsidie en hogere huurprijzen. Ik vind dat wrang. En ik vind dat de minister daarmee niet de mensen de hand reikt op de plekken waar het toch al moeilijk is. Liberalisering van het huurbeleid op zich een begrijpelijke gedachte maar niet op deze manier en niet in deze mate. In Den Haag zijn we druk bezig om de stad op te bouwen en uit dat hoekje te halen van de segregatie en streef naar een gemengde stad naar een mix van bewoners in alle wijken en een liberaliseringsbeleid van het kabinet haalt daar een flinke streep doorheen. Dank u wel.